vrijdag 14 september 2012

Wim Daniëls

Mieters!: de taal van de jaren vijftig
Thomas Rap 2012, 160 pagina's - € 14,90

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Wim Daniëls (1954) en zijn website

Korte bespreking
Het tijdperk van vlak na de oorlog wordt vaak omschreven als een periode waarnaar je zou willen terugverlangen. Zij representeert de wederopbouw, de komst van veel nieuwigheden en het begin van een eigen jongerencultuur. Schrijver en taalkundige Wim Daniëls (1954) geeft een ruime alfabetische geordende beschrijving van kenmerkende woorden en uitdrukkingen uit de jaren vijftig. Astronaut, nozem, beha, bromfiets, om maar eens enkele te noemen. Op speelse wijze geeft hij uitleg over het ontstaan en gebruik van die woorden. Namen van artiesten (Elvis the pelvis, Brigitte Bardot), producten (Omo, Lego, Bic, Mobylette) en nieuwe rages (rock-‘n roll, hoelahoep) worden afgewisseld met radioprogramma’s (Familie Doorsnee, Tijd voor teenagers). Het boek eindigt met enkele hoofdstukken over de toenmalige spelling en journalistiek en over de reclameslogans (Het bier is weer best, Ik wil Bolletje). Daniëls heeft (terecht) meer de nadruk gelegd op opmerkelijkheid dan op volledigheid. Verluchtigd met (zwart-wit)foto’s. Voor mensen met gevoel voor nostalgie een heerlijk boek.

Blurbtekst op zijn website|
Mieters! is een boek dat gaat over de taal van de jaren vijftig (1950-1960). Welke woorden waren toen nieuw of welke woorden waren heel bepalend voor de jaren vijftig? Het boek bevat een grote alfabetische opsomming van jarenvijftigwoorden, uiteraard met toelichting. Er staan ook illustraties in het boek en diverse kaderteksten waarin thematisch ingegaan wordt op de taal van de jaren vijftig.

Lezing in Oss - zondag 17 februari 2013 - Echte waarde(n) (taal)kunst
Wim Daniëls is schrijver en taalkundige, die veel boeken op zijn naam heeft staan. Hij is verder columnist bij het radioprogramma 'Spijkers met Koppen' en vaste gast bij het tv-programma 'Pauw & Witteman'.

Ooit had hij te maken met een bibliothecaresse op een middelbare school die hem dwingend afried een bepaald boek te gaan lezen. Ze prees hem een ander boek aan dat ze zelf lange tijd geleden al gelezen had. 'Dat is pas een waardevol boek', zei ze, 'waar je een echt een goed mens van wordt.' 'Zelden', aldus Wim Daniëls, 'heb ik een vrouw gekend die zo kwaadaardig was als zij.'

Het was 'Archie, de man van staal', een stripboek, waardoor Wim Daniëls in de jaren zestig het bestaan van boeken ontdekte, maar het eerste boek dat hem deed beseffen wat de waarde en de kracht van woorden kan zijn, was een dierenverhaal van Anton Koolhaas, in het bijzonder de zin: 'Als alles goed is geregeld, dan ben ik de laatste tijd tamelijk nijdig vandaag, dacht de beer Burlot.'  Daarna werd hij een groot liefhebber van wat hijzelf de logicaliteratuur is gaan noemen, literatuur die de taal, de wereld ogenschijnlijk misleidt, maar die - voor hemzelf althans - de poorten van zijn geboortedorp Aarle-Rixtel, waar alles waardevast leek, opende naar de rest van de wereld, waar het er anders aan toe ging.

Aanvulling op donderdag 14 februari 2013
Lezer van Stavast Marianna van Vugt stuurde onderstaand verhaal door.

Taalkunst

Enige jaren geleden ging ik naar een literaire festival in Veldhoven, omdat Huub van der Lubbe, dichter en zanger van 'De Dijk', daar zijn gedichten zou voordragen. In het begin van de tachtiger jaren heb ik de band 'De Dijk' voor het eerst gehoord in de jongerensoos van Heesch. Vanaf dat moment heb ik bijna alle optredens van deze band meegemaakt in de regio, zelfs eens hoogzwanger op een barkruk. Ik ben een echte fan van Nederpop, want ik houd van een goede Nederlandse tekst, van taalkunst dus.

Op het zelfde festival heb ik kennisgemaakt met de Brabanders JW Roy en Wim Daniëls. JW Roy is een Nederlandstalige singer-songwriter uit Knegsel, die o.a. de titelsong van 'De bende van Oss' heeft gecomponeerd en zijn liedjes vertolkt met een heerlijk Brabants accent. Binnenkort zijn deze drie artiesten alle drie in Oss te zien. Huub komt op 20 februari en JW Roy op 23 maart in de Lievekamp optreden. Wim Daniels zal aanstaande zondag in Groene Engel de vijfde lezing geven in de reeks echte waarde(n). Wim's optreden op het festival was hilarisch en zijn tekst over de naam Wim tovert nog steeds een glimlach op mijn gezicht als ik eraan terugdenk. Ondertussen is er een boek 'Lang leve Wim; what is a world without Wimmen?' uitgegeven, waarin al die weetjes over die mooie voornaam Wim, die steeds minder voorkomt in Nederland, staan.

Wim is in 1954 geboren in Aarle-Rixel, woont nu in Eindhoven en studeerde Nederlands. Hij is schrijver, taalkundige en cabaretier. Samen met het AR-theater trad hij op met het theaterstuk 'Een ons komma's' en met Kasper Boon maakte hij een bordspel 'Het Grote Taalspel'.
http://www.wimdaniels.nl/

Sinds september 2009 is hij columnist bij het radioprogramma 'Spijkers met koppen' op radio 2 en is hij ook een vaste gast bij het tv-programma 'Pauw & Witteman'. Een selectie van deze columns is verschenen in het boek Komkomma. Klik hier voor beelden.

Sinds begin 2011 is Wim Daniëls de stadsdichter van Helmond en is zijn eerste dichtbundel 'Helmond' verschenen. Het Voor de buitenwand van Helmondse bibliotheek maakte hij grootste gedicht, qua omvang, 'Kom binnen'. De eerste 3 gedichten van deze stadsdichter kan je lezen in de  reacties van
Zijn laatste uitgave 'Mieters!' in oktober 2012 is een boek dat gaat over de taal van de jaren vijftig. Welke nieuwe woorden ontstonden er toen? Welke woorden waren heel bepalend? Het boek bevat een alfabetische opsomming van deze jarenvijftigwoorden met een toelichting.

Een citaat van pagina 11:
"De taal van de jaren vijftig onderging qua woordenschat een flinke uitbreiding. Op zich is dat niet opmerkelijk. Taal verandert altijd, in elk decennium. Er worden nieuwe dingen uitgevonden of ontdekt en daarvoor zijn nieuwe woorden nodig. Maar in de jaren vijftig kwam daar nog bij dat er een vrijheid werd gevoeld die steeds meer mensen ertoe bracht ook uit de vaste kaders en clichés van hun taal te stappen. Je zag dat bijvoorbeeld aan dichters en schrijvers, onder anderen aan hen die zich verenigden in de Vijftigers en rondom het tijdschrift Barbarber, maar ook in de muziek, door de opbloeiende jazz en nog meer door de komst van de rock-'n roll. Schrijvers en muzikantenavonden ook snel een publiek, vooral bij de jongeren, die er voor het eerst in de geschiedenis in slagen om een jongerencultuur te creëren, zonder dat ze nog aan de leiband van de volwassenen liepen.".

De taalkunst van Wim is uniek en hilarisch. Dat moet je meemaken. Tot zondag...

Marianna van Vugt

Filmpje
Op zondag 17 februari 2013 sprak Wim Daniëls in de Groene Engel in Oss. Collega Jan de Waal maakte onderstaand filmverslag.



Terug naar Overzicht alle titels


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen