Lezer van Stavast, Henri van der Steen, en journalist van het Brabants Dagblad trok op naar de intieme dijkwoning van Marcel Metze, wiens De Hoogmoedigen op de titellijst van de Lezers van Stavast staat en ondervroeg hem over dat boek en zijn op handen zijnde lezing op zondag 16 december 2012 in de Groene Engel in Oss.
Nu dus de Amarantis-affaire, houdt het dan nooit op met dat geklungel van die zogenaamde topmannen ...? "Ze zitten in een cultuur en worden gauw ongrijpbaar."
De topmanager van vandaag schijt in zijn broek, hij is permanent bang. Dat denkt en schrijft Marcel Metze in De hoogmoedigen, een pamflet tegen het gilde der stropdassen: 'Al die gouden handdrukken, entreepremies en bonusregelingen zijn misschien ook middelen waarmee managers hun angst voor ontslag, statusverlies en (relatieve) verarming willen bezweren, en waarmee ze willen ontsnappen aan de sterk toegenomen onzekerheid in hun bestaan.'
Metze is vlijmscherp in zijn betoog. 'Overal tref je managers - vaak met flinterdunne kennis van het terrein dat zij aansturen - die vooral bezig zijn met targets, command & control en uitbesteden van taken. De echte beroepsbeoefenaren in de nonprofitsector (leerkrachten, verpleegkundigen, uitvoerende ambtenaren) ervaren deze bemoeienissen vaak als terreur.
 |
| Henry Mintzberg, van de 5 p's |
In zijn intieme dijkwoning in Ooij verklaart Metze zich natuurlijk graag nader. Hij scharrelt al tientallen jaren door het bedrijfsleven, met name door de wereld van de grote mannen, de managers die er toe doen, of denken dat ze er toe doen. 'De hoogmoedigen' is feitelijk een voorstudie voor een groot, wetenschappelijk onderzoek, "naar de geschiedenis van de manager", zegt hij. "Ik wil de sociaal-culturele rol van de manager nader bestuderen, onderzoek doen naar allerlei ethische vraagstukken, zijn maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid."
Misschien dat de Amarantis-affaire een mooie aanleiding is. Metze onderscheidt alvast twee soorten fouten. "Een regeling kan fout zijn, maar ook een persoon kan fout zijn, als hij van een foute regeling gebruik maakt waarvan hij ook géén gebruik kan maken."Maar het blijft oppassen. "De meeste journalisten zijn geneigd de vinger te wijzen, ze hebben iemand nodig die het gedaan heeft. In werkelijkheid zijn meestal meerdere mensen verantwoordelijk, op meerdere manieren. Ze zitten in een cultuur en dan wordt het gauw ongrijpbaar."
'Manager' lijkt een relatief jong beroep, maar de eerste specifieke, universitaire opleiding voor managers dateert van 1881, in de Verenigde Staten uiteraard. Sindsdien is het verschijnsel als een tumor door de wereld gaan groeien. "Managers werden steeds belangrijker, nu weer wat minder", stelt hij bijna opgelucht vast.
Managers willen doorgaans bedrijfsmatig besturen. Overal wordt het beleid opgehangen aan de markt, tenzij er in eigen huis een beter alternatief is. Markt, tenzij ... De sleutelzin van 'Veranderend getij', de biografie die Marcel Metze schreef over (de) Rijkswaterstaat, vind je daarom misschien op pagina 126: 'De twijfel over markt tenzij was wijdverbreid. (...) Medewerkers zijn er weinig enthousiast over.'
Dat is de andere bevinding van Metze door de jaren heen: de top wil altijd veranderen, meer rendement en efficiency nastreven, de werkvloer is sceptisch. Daarom kosten veranderingen altijd heel veel tijd. Metze: "Ik was bij Jan Timmer, vijf jaar na de actie Centurion. Ik was te vroeg. Een cultuur zit dikwijls diep ingeslepen."
Conservatisme meestal ook. "Managers noemen zich graag ondernemers, maar het zijn geen ondernemers, ze nemen geen risico's zoals ondernemers." Hij is genadeloos in zijn belangrijkste oordeel: "Tachtig procent van de managers kan weg. We leven in een hoogopgeleid land, de mensen hier kunnen zichzelf wel leiding geven, mits je ze de ruimte geeft. Nu voelen de mensen zich gekoeioneerd door hun managers en door de regels. Managers zijn regelaard, bemoeials. De meeste heb je niet nodig, dat geldt zeker de nonprofit-sector.
Onderzoeksjournalist en historicus Marcel Metze komt zondag 16 december naar Oss, de Groene Engel, aanvang 14.00 uur. Hij is de derde spreker in de lezingenreeks 'Echte waarde(n), georganiseerd door de bibliotheek.
Bekendheid kreeg hij met zijn bestsellers over Philips, de banken en het CDA. De biografie van Anton Philips, 'Ze zullen weten wie ze voor zich hebben' werd genomineerd voor de AKO literatuurprijs en onderscheiden met de Managementprijs 2006
Zijn boeken halen enorme cijfers. Van 'Kortsluiting', over Philips, werden 55.000 exemplaren verkocht
In 'De hoogmoedigen' (2011) beschrijft Metze de opkomst van 'de manager' in het bedrijfsleven en de (semi-)publieke sector
Meer lezen?
Filmpje MBA Oath 2011. Onder deze titel kun je op Youtube een filmpje vinden waarin een poging wordt gedaan de zogenaamd MBA Oath in beeld te brengen. Een eed die aankomende 'managers' in de VS kunnen afleggen en waarin ze zweren integer te (gaan) handelen. Het centrale doel van hun doen en laten is real value te laten ontstaan. Deze kreet (create real value) heeft o.a. geleid tot het jaarthema Echte waarde(n) van de bibliotheek. Klik hier voor een (lang) artikel over deze eed in relatie tot het ontstaan van dit jaarthema: Waarden, alom waarden (en geen normen).
En klik hier voor een artikel over het Rijnlandse versus het neoliberale (Amerikaanse) model en een ander artikel over Amarantis en het 'verhaal' van Marcel Metze
managementboek.nl adverteert vaak en beroept zich op het feit dat er 19.174 titels leverbaar zijn (stand op 6 december 2012) !!!
Homepage Artikelen uit het Brabants Dagblad
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen