Christian Madsbjerg

Filosofie in een tijd van big data
Ten Have 2017, 237 pagina's - € 20,--

Oorspronkelijke titel: Sensemaking (2017)

Christian Madsbjerg (19?)

Korte beschrijving
Christian Madsbjerg is management consultant, medeoprichter van het Deens-Amerikaanse ReD Associates. Typerend voor dit bedrijf is het principiële verzet tegen de in die kringen gangbare verering van algoritmes, computers en big data. Wie een probleem wil oplossen, zal het eerst moeten begrijpen, zal er de betekenis van moeten zien. Dat lukt niet zonder de geesteswetenschappen, zonder kennis van en begrip voor cultuur, taal, geschiedenis en filosofie. Aan de hand van allerlei concrete voorbeelden laat Madsbjerg zien wat nu precies de rol is van wat hij omschrijft als 'sensemaking', betekenisverlening. Dat maakt zijn boek niet alleen uitermate leesbaar, maar ook zeer de moeite waard voor denkers en doeners op het gebied van de inrichting en het bestuur van publieke en private organisaties.

Tekst op website uitgever
Christian Madsbjerg, filosoof en politiek wetenschapper, laat in Filosofie in een tijd van big data zien dat algoritmes en big data niet de ultieme bron voor succes zijn. Hoewel we onze persoonlijke en zakelijke beslissingen er steeds meer op baseren, is het volgens Madsbjerg noodzakelijk om uiteindelijk uit te gaan van menselijke betekenisgeving. De filosofie en kunst kunnen ons in dit proces helpen.

Aan de hand van sprekende voorbeelden laat Madsbjerg zien dat de wereld uit meer bestaat dan een serie algoritmes. Vanuit zijn ervaring als adviseur toont hij aan dat de meest succesvolle businessbeslissingen gebaseerd zijn op het vermogen de wereld buiten het kantoor te duiden. Menselijkheid in een wereld van big data is daarom onmisbaar.

Fragment uit (het) Woord vooraf
Hoewel de oorspronkelijke titel misschien anders suggereert, is dit geen boek over algoritmen. Het gaat ook niet over computerprogrammering of de toekomst van het machinaal leren. Dit boek gaat over mensen. Of specifieker: het gaat over cultuur en de cultuuromslag van onze tijd. We zijn tegenwoordig zo gefocust op exacte wetenschap – op theorieën uit de natuurwetenschappen, de techniek, de wiskunde en abstracte ‘big data’ – dat we alternatieve methoden om de werkelijkheid te verklaren als achterhaald zijn gaan zien.

Deze omslag in onze cultuur brengt enorme schade toe aan het bedrijfsleven, de politiek en andere instellingen. De voorbeelden hierboven laten zien dat het gebrek aan maatschappelijke waardering voor menselijk inzicht en oordeel ons op allerlei manieren benadeelt. De obsessie voor exacte wetenschap en big data holt onze gevoeligheid uit voor niet-lineaire (dat wil zeggen onlogische en niet te voorspellen) veranderingen, die zich altijd voordoen in menselijk gedrag. Ons natuurlijk  vermogen om betekenis te geven aan de dingen vanuit ‘kwalitatieve informatie’ vervlakt. We zien getallen en modellen niet meer als weergaven van de werkelijkheid, maar als de waarheid – de enige waarheid. Door die focus op misleidende abstracties lopen we het gevaar om ons gevoel voor de menselijke wereld te verliezen.

Natuurlijk, de exacte wetenschappen kunnen veel verschijnselen op aarde verklaren, vooral materiële dingen. Ze zijn heel effectief voor het begrijpen van de wereld van de chemie, de techniek en de fysica. Maar ze zijn veel minder sterk in het verklaren van wie wij zijn. Of zoals de beroemde natuurkundige Neil deGrasse het verwoordde: ‘In de wetenschap zijn de dingen niet logisch zodra er menselijk gedrag bij komt kijken. Daarom is natuurkunde zo makkelijk en sociologie zo moeilijk.’

Ja, als het erop aankomt maakt het niet uit hoeveel data we in handen hebben, hoeveel hersenscans we hebben bekeken of op hoeveel verschillende wijzen we de markt hebben gesegmenteerd. Want als we geen idee hebben van het menselijk gedrag dat daarbij komt kijken, blijft elk inzicht krachteloos.
Als we geen gevoel hebben voor de menselijke aspecten die een rol spelen bij verkiezingen, innovaties of een succesvol ondernemingsplan, blijft ons vermogen om de wereld te begrijpen heel beperkt.

Als we echt tot de problemen willen doordringen, zullen we moeten terugkeren naar een benadering die ouderwets en achterhaald lijkt in deze afgestompte wereld van algoritmische beloften. Het is een methode waar ernstig gebrek aan is in onze organisaties en de debatten in onze samenleving.
Je zou het kritisch denken kunnen noemen. Ja, een kritische benadering is nooit zo revolutionair en actueel geweest als nu. (pagina 9-11)

Youtube - How to Beat the Bots — Paul Roehrig and Christian Madsbjerg — Cognizant



Lees vooral ook: Homo Deus : een kleine geschiedenis van de toekomst van Yuval Noah Harari (uit 2016)

Terug naar Overzicht alle titels